Nicole: 'Ik ben dankbaar dat ik dit mag doen'

Nicole Noten-Dane (65) bezocht een aantal keer familieleden in een hospice. “De sfeer, de kalmte en de mooie omgeving spraken me aan.” Nicole stopte op 58-jarige leeftijd met werken en heeft zich als Vrijwilliger Palliatieve Terminale Zorg (VPTZ) aangemeld. Ze voelde zich gezond, had nog veel te geven en vond zorgen fijn. Inmiddels is ze bijna 7 jaar vrijwilliger in het hospice aan de Grieglaan in Breda. Ze hoopt het werk nog heel lang voort te zetten.

Cadeautje

“Mensen komen hier wonen om te sterven. Ze kunnen niet meer behandeld worden, de zorg is erop gericht om het hen in de laatste levensfase zo comfortabel mogelijk te maken. Het gaat niet alleen om ouderen. Ook jonge mensen komen hier. Of mensen van wie familie in het buitenland woont. Sommige bewoners zijn nog niet zo ver dat ze hun overlijden accepteren, anderen wel. Een mevrouw van in de negentig dronk graag iedere dag een glaasje bubbels, tot aan haar overlijden. Op die manier bedankte zij het leven. Ik wil graag veel zorg en aandacht geven, er voor de bewoners zijn. Ik probeer hen te helpen in het acceptatieproces en hoop iets toe te voegen in deze moeilijke periode. Ik zie het echt als een cadeautje om onderdeel uit te maken van deze fase, het geeft mij ontzettend veel voldoening.”

Aandacht doet goed

“In de thuissituatie komen diverse zorgverleners over de vloer die helaas beperkt de tijd hebben. Hierdoor zijn mensen veel alleen, nemen hun medicatie niet altijd regelmatig en eten vaak minder goed en gezond. Bij ons is continu goede zorg aanwezig. We hebben aandacht voor hen, voor hoe ze eten en proberen eten te maken dat ze lekker vinden. We zorgen dat medicatie op tijd ingenomen wordt. Hierdoor knappen bewoners soms toch een beetje op, ook al zijn ze ongeneeslijk ziek. Het is fijn als mensen door onze zorg af en toe even glimlachen.”

Ondersteunend aan de verpleegkundige

Het werk van Nicole is heel divers. De eindverantwoordelijkheid ligt altijd bij de verpleegkundige. Nicole ondersteunt, maar mag geen verpleegkundige handelingen verrichten. Wel ondersteunt Nicole bijvoorbeeld bij lichamelijke verzorging van mensen. “Bij de één is dat helpen met afdrogen of het aangeven van een washand, bij de ander ondersteunen we veel meer. We proberen mensen zelf te laten doen wat ze kunnen en zoeken met hen naar wat nog haalbaar is.”

Je moet er wel tegen kunnen

“Bewoners zijn soms incontinent, of geven over. Ook hebben ze soms vervelende wonden. Hier moet je wel tegen kunnen, dat is onderdeel van het werk. Maar ik kan altijd terugvallen op de verpleegkundige. En ik mag ook altijd aangeven wanneer iets voor mij een brug te ver is. Soms worden we gevraagd te helpen bij de laatste zorg na een overlijden. Een vrijwilliger heeft daarin de keuze.”

Stil zijn en luisteren

Nicole probeert zoveel mogelijk te voldoen aan de wensen en behoeften van bewoners en hun familieleden: “Ik heb vaak tijd voor gesprekken. Soms voor een handmassage. Of het maken van een portie bitterballen. Ook kan ik een hele poos bij een bewoner zitten en naar diens verhaal luisteren. Stil zijn en luisteren is soms belangrijker dan iets zeggen.”

Ruimte in je hart, hoofd en agenda

Om dit vrijwilligerswerk te doen heb je ruimte in je hart, hoofd en agenda nodig. “Je moet je openstellen voor nieuwe mensen en nieuwe omstandigheden, hier beschikbaar zijn en bewoners echt je aandacht geven. Veel mensen beginnen met dit werk als het thuis wat rustiger is geworden. Als ze gestopt zijn met werken, als de kinderen zijn uitgevlogen. Als je je nog druk moet maken over of het thuis goed gaat, hou je het vaak niet vol.”

Geraakt worden

“Om dit werk te kunnen doen, moet je jezelf geven en je ook kwetsbaar durven opstellen. Ik loop niet weg voor verdriet. Het verdriet van de bewoner en de familie is het belangrijkste, maar ook ik mag geraakt worden. Je moet het wel los kunnen laten. Ik neem het nooit mee naar huis doordat ik veel steun heb aan mijn collega’s in het hospice. Bij hen kan ik mijn verhaal kwijt.”

Tekst: Mariska van Dijk
Foto: Paul Ranft Fotografie