Arts Jantine: 'Goede zorg is goed kijken, goed luisteren en proberen situaties voor te zijn'

Jantine de Kam is sinds 2000 werkzaam als huisarts in de huisartsenpraktijk in Teteringen. Daarnaast is ze SCEN-arts. Ze wordt betrokken door een andere arts wanneer een patiënt een verzoek om euthanasie doet. Ze toets of de arts zorgvuldig handelt en geeft advies en ondersteuning aan de arts. Ook is ze kaderarts palliatieve zorg en adviseert ze bij samenwerkingen van professionals in de wijk rondom zorg in de laatste levensfase. Jantine vertelt over het belang van goede ondersteuning in deze periode.

Beschouwende arts

Als huisarts ken je de mensen in je praktijk vaak al langere tijd. Je kent het gezin en de mensen in de omgeving van degene die zorg nodig heeft. Je weet wat er speelt, ook op sociaal gebied. Als mens en dus ook als arts ben ik beschouwend van aard. Ik kijk niet alleen naar de klachten waarvoor een patiënt komt, maar kijk ook met aandacht en interesse naar de andere dingen die spelen.

Goede zorgplanning helpt

Iemands laatste levensfase moet passend zijn. Ik vind dat heel belangrijk. Hoe kun je dat zo prettig mogelijk laten verlopen? Thuis zijn de huisarts en de wijkverpleegkundige eerste aanspreekpunt en wij zijn er voor de Advance Care Planning, ook wel vroegtijdige zorgplanning genoemd. Wat moeten we doen als je hart stopt? Of je je benauwd voelt? Wat als je insulten krijgt? Wat kunnen we doen als de pijn toeneemt? Hoe is de psychische nood? Goede zorg is goed kijken, goed luisteren en proberen situaties voor te zijn. Ik merk dat als we dat goed besproken hebben, het mensen helpt om meer ontspannen en meer bij de dag van vandaag te blijven. Sommige mensen willen niet heel veel. Dat kan lastig zijn, maar is dat is natuurlijk ook goed.

De mantelzorger

Zo heb ik ook aandacht voor de mantelzorger. Ik zie hoe ze worstelen. Je komt in een zorgrol en neemt langzaam steeds meer over. Het is hard werken. Er is veel verdriet. Ik zie dat mensen mat worden, vlak en vermoeid. Zeker wanneer er sprake is van zorg in de laatste levensfase. BredaMantelzorg zet met succes vrijwilligers in en koppelt mensen goed aan elkaar. Dat vind ik bijzonder. Ik zag bijvoorbeeld hoe een man sterk achteruit ging door een ziekte in de hersenen. Hij had een moeilijk karakter en het klikte niet met iedereen. Toch is er een goede match gemaakt en heeft de vrijwilliger hem gestimuleerd om weer rondjes op de scootmobiel te rijden. Dat lukte en was ook heel fijn voor de mensen die voor hem zorgen.

Zelf een berichtje sturen

Voor mij is het een kleine moeite om een berichtje te sturen naar BredaMantelzorg met de vraag om een kennismaking te regelen. Het hoort niet bij de taken van een huisarts en ieder bakent zijn werk op een eigen manier af. Want onze werkdruk is hoog. Maar ik zie dat mantelzorgers het anders voorbij laten gaan. ‘Nog iemand erbij? Ik ken de organisatie niet, ik weet het niet hoor.’ Ik ontzorg ze door een kleine handeling. Als ik vraag of het goed is dat ze gebeld worden en zelf dat beveiligde berichtje stuur, weet ik dat ze in contact komen met BredaMantelzorg. Vervolgens kunnen ze kennismaken en alsnog beslissen of de inzet van een vrijwilliger iets voor hen is. Maar dan zijn we wel een stap verder.

Interview: Mariska van Dijk
Foto: Paul Ranft